Vol enthousiasme werd de droom verteld.

Zou deze droom waar gemaakt kunnen worden? Getransformeerd tot een sluitend verhaal met een begin, een eind en kloppende rekensommen? De eerste stap in dit proces is luisteren naar de droom, meereizen en kijken op locatie. De energie en het enthousiasme zijn aanstekelijk.

Voorafgaande aan het bezoek kijken we in het nabij gelegen vestingstadje bij verbouwplannen. Een oud, monumentaal, binnenstedelijke palazzo wordt getransformeerd voor het nieuwe fotomuseum en de bibliotheek. De palazzo heeft een bepaalde architecturale ambitie en diende vroeger waarschijnlijk als hoofdkwartier van een bepaalde familie of een instelling.

Net als bij de grachtenpanden in Amsterdam kan de opzet van het gebouw gelezen worden. Historisch gezien was de begane grond de ruimte voor handel en kantoren, open voor bedienden, handelaren, klanten en het publiek, terwijl de piano nobile (representatieve verdieping), samen met de daarboven gelegen verdiepingen privé gehouden werd voor de familie en schoner en veiliger was dan de begane grond. Er zijn vaak gescheiden, soms externe, trappen naar de bovenste zolderkamers, bestemd voor gebruik door het personeel.

Na dit historische voorbeeld rijden we richting Bormida waar de droom gedroomd werd. Het beeld roept dat van palazzo op, maar in het pand lijkt het of er vreemde keuzes gemaakt zijn.

Wat maakt dat hier zo’n palazzo gebouwd is?
De omgeving is prachtig, het bijbehorende gehuchtje klein.
Het winterseizoen zal hier niet echt een optie zijn.

Volgens de overlevering overnachtte Napoleon (1761-1821) in de eerder bezochte palazzo. Volgens de inscriptie betreft het hier ook een pand uit 1883. Dus dat is dan slechts zo’n halve eeuw verder, maar hoe zat het in die tijd dan met de eerder genoemde architectonische ambities van een palazzo?

In het lezen van de typologie gaat het mis. De gevel heeft geen echte plastiek, slechts een geschilderde. Raamopeningen vertellen niet het zuivere verhaal van de daar achterliggende ruimten. Hoewel de begane grond laag is, is de dynamiek van handel hier moeilijk voor te stellen. Na een bezoek aan de onderliggende gewelven, half ingegraven in de berg is het zelfs aannemelijk dat deze ouder zijn en de uiteindelijke structuur van het pand bepaald hebben.

Deze structuur is alles bepalend in het uitwerken van de droom. Ook de trap heeft niet de zeggingskracht van die van het historische palazzo. Een centraal trappenhuis verbindt zonder hiërarchie de verschillende verdiepingen. Een in het volume opgenomen kapel werkt met zijn eigenzinnige typologie verstorend in de hoofdopzet van het gebouw.

De structuur zal in hele grote mate veranderd moeten worden om het beoogde doel te kunnen dienen. Dit gaat een moeilijke business-case opleveren; op deze plek, met deze bereikbaarheid, met deze structuur van het gebouw, een doelgroep en tegen de geraamde kosten kan de droom maar beter een droom blijven.

295_Palazzo | #droom, #ArchitectuurNomaden, #typologie